Współcześnie szkole przypisuje się ponadto funkcje związane z przygotowaniem do życia aktywnego, zaangażowanego w kreowanie świata w zmieniających się warunkach oraz funkcje dotyczące uniwersalizacji wzorów życia z zachowaniem tożsamości i podmiotowości grup i jednostek. Szkoła powinna w tym zakresie zmieniać własne modele działalności edukacyjnej, generować zmiany wewnętrzne i reagować na transformacje różnych dziedzin życia pozaszkolnego.W wyniku krytyki i przeobrażeń społeczno-politycznych szkoła stanęła w obliczu koniecznych przemian, ponieważ nie nadąża za dynamicznie postępującymi zmianami i zadaniami ludzi w zmieniającym się społeczeństwie. Brak jej możliwości i umiejętności pozwalających na bieżąco dostosowywać własne metody pracy do zmieniających się warunków zewnętrznych i społecznych oczekiwań.
