Zauważmy na marginesie, iż status ten posiada Piagetowska teoria rozwoju inteligencji czy generalnie — teoria rozwoju wszelkiej wiedzy, tj. epistemologia genetyczna; przynajmniej w taki właśnie sposób — realistyczny — chce teorie te interpretować sam ich twórca.Powyższe uwagi zawierają wykładnię zakładanej przez epistemologię genetyczną swoistej odmiany instrumentalizmu w kwestii statusu poznawczego teorii empirycznych. Piagetowski wariant tego stanowiska określimy mianem „instrumentalizmu psychobiologicznego”, zaznaczając w ten sposób także jego zakres; nie obejmuje on pewnych teorii psychobiologicznych. Zważywszy zaś dwoisty charakter odniesienia przedmiotowego zdań rejestrujących fakty doświadczalne (treści doświadczenia fizycznego: potocznego i specyficznie naukowego, tj. eksperymentalnego), a także założoną w tym ujęciu pierwotność poznawczą umysłowych struktur logiczrio-ma- tematycznych względem doświadczenia, możemy powiedzieć, że nawet poszczególne „uogólnienia indukcyjne” doświadczenia fizycznego stwierdzają o świecie zewnętrznym to tylko, co dopuszcza ingerująca na poziomie samego doświadczenia umysłowa struktura operacyjna (w przypadku nauki — struktura eksperymentatora).
