Wydaje się, iż założony w epistemologii pozytywistycznej indywidualizm metodologiczny i psycholo- gizm funkcjonuje obiektywnie w ten sposób, że wskazuje na niezbędną rolę w praktyce badawczej pewnej wybranej grupy społeczno-zawodowej osób, psychofizycznie zdolnych realizować cele społeczne podniesione do rangi norm poznawczych w ramach danej społecznej świadomości metodologicznej; warunki psychofizyczne wspomnianej zdolności określa oczywiście psychologia. W takiej przy tym mierze, w jakiej zastosowana do refleksji epistemologicznej psychologia trafnie rozpoznaje proces, w ramach którego jednostka przyswaja sobie świadomość społeczną i partycy puje w niej, refleksja owa może odpowiednio skutecznie regulować (subiektywnie) ów proces, który — oczywiście — jest drobnym zaledwie fragmentem społecznego rozwoju nauki.
