W nowoczesnej szkole proces wychowania powinien być wyznaczany przez hasła: samookreślanie się, indywidualizacja zabiegów wychowawczych, uspołecznianie oraz powiązanie wychowania z życiem. Wydaje się zatem, że tak organizowana praca wychowawcza zapewni uczniom faktyczny wielostronny rozwój.Zdaniem Cz. Banacha (1997, s. 112) cechami konstytutywnymi modelowej szkoły przyszłości powinny byc:samorządność i podmiotowość jako przeciwieństwo szkoły podporządkowanej polityce państwa;zindywidualizowane kształcenie wielostronne;swoboda poszukiwań, poznawanie praw człowieka, pluralizm, tolerancja, wieloświatopoglądowość;motywowanie i stymulowanie uczniów w procesie kształcenia;otwarcie na wyzwania cywilizacyjne i problemy małych ojczyzn, utrzymywanie więzi ze środowiskiem lokalnym i udział w jego pozytywnym przekształcaniu, reagowanie na sygnały i potrzeby społeczne.
