
Owa przy tym psychologiczna charakterystyka procesów poznawczych dowolnego podmiotu jednostkowego, jaką – literalnie — prezentują obydwie interesujące tu nas koncepcje, posiada — z punktu widzenia epistemologii historycznej — uboczne znaczenie dla badań teoriopoznawczych. Konstatację powyższą należy rozumieć właściwie: dana koncepcja epistemologiczną, wyrażając określony stan historyczny społecznej świadomości metodologicznej, tym samym w odpowiednim okresie jest funkcjonalna (i w tym sensie posiada znaczenie teorio- poznawcze w kontekście tego okresu), jakkolwiek — co ukazują następne, bardziej zaawansowane rozwojowo teorie poznania — posiadała rozpoznanie w dziedzinie badanej przez owe teorie następne względnie adekwatne tylko w pewnym, raczej ubocznym sektorze tej dziedziny, stanowiącym jej praktyczno-obiektywne odniesienie przedmiotowe; w tym i tylko w tym sensie uboczne jest jej znaczenie teorio- poznawcze z perspektywy późniejszych (w teoretyczno-historycznym rozumieniu tego słowa) koncepcji epistemologicznych.